Royal Crescent in Bath
 
Per ligfiets van Harwich naar Cornwall: Engeland op z'n breedst.
routekaart
 
hoogteprofiel
 
dag 1
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
07-06-08
Leiden 
Hoek van Holland
57 km 
3:38 u 
172 m 
2 % 
asfalt 
wisselend 
Harwich
Bradfield
 

Proper bikes?
Are these proper bikes, daddy?”, hoor ik vragen terwijl we met onze ligfietsen de veerboot naar Harwich oprijden. Zoonlief heeft de toon gezet: in het land waar we heenvaren, zijn ligfietsen een rariteit.
Tijdens de overtocht blader ik in het maandblad VogelVrije Fietser. “Britten haten fietsers”, luidt de kop van een artikel. “Fietsers worden gezien als uitschot. Te arm om een auto te kopen. Of erger: ze betalen geen wegenbelasting, of wéigeren zelfs een auto te kopen”, verklaart een Engelse beroepsfietser. “In het oerconservatieve Engeland is dat natuurlijk not done.
We kennen de Britten langer dan vandaag en laten ons niet bang maken. Bovendien hebben we ook onze wandelschoenen ingepakt: England, here we come!
In Bradfield is een camping achter een pub. Corrie laveert tussen een meute swingende veertigers naar de bar en meldt dat we willen kamperen. Een man gebaart dat hij haar begrepen heeft. Even later komt hij zeggen dat de taxi gereed staat. “Taxi? Ik heb helemaal geen taxi besteld!”, zegt Corrie. “We zijn fietsers en willen kamperen.” Ondertussen heb ik de tent opgezet. Gelach en muziek uit de sixties klinken op de achtergrond. De taxichauffeur krijgt vast nog een drukke nacht.

 
dag 2
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
08-06-08
Bradfield 
Burwell 
99 km 
6:53 u 
642 m 
2 % 
asfalt 
rustig
 
National Cycle Network
De binnenwegen van East Anglia zijn prima te fietsen. Een racefietser blijft naast ons plakken tot we al zijn vragen over ligfietsen hebben beantwoord.
Vanaf Newmarket loodsen bordjes van het National Cycle Network ons naar het hart van Cambridge, fietsstad nummer 1 van Engeland. Daar worden we meegezogen in een stroom van fietsers. So far so good.
 
bloeiende bermen in East Anglia
 
dag 3
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
09-06-08
Burwell  
Hemmingford Abbots
49 km 
3:19
134
2 % 
asfalt + grind 
wisselend


fietsroute in Cambridge

Downing College in Cambridge

 
Midsomer murders
Fietsroute 51 leidt ons Cambridge weer uit en vernauwt dan tot een smal paadje in de wegberm. Hier ontwijken we op het nippertje een tegemoet komende fietser. In de dorpen belanden we op smalle trottoirs, die we delen met voetgangers. Pal ernaast ligt de brede geasfalteerde dorpsstraat waar snelverkeer in twee richtingen doorheen jakkert.
Dit is geen autoluwe fietsroute, maar een fietsluwe autoroute!” stel ik vast.
Verderop gaat het weer zoals we willen: onbelemmerd fietsen en bijtanken in een cakeshop. We bedenken zelf een route naar de geboortestreek van Shakespeare.
De Cotswolds zijn bezaaid met dorpen vol honingkleurige huizen: perfecte decors voor Midsomer Murders.
 
dag 4
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
10-06-08
Hemmingford Abbots  
Napton on the Hill
117 km 
8:22 u 
899 m 
2 % 
asfalt 
rustig
 
cakeshop in Sharnbrook
uitzicht over Warwickshire
 
dag 5 en 6
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
11-06-08
Napton on the Hill
Warwick
23 km 
1:48 u 
141 m 
2 % 
asfalt 
wisselend
12-06-08
Warwick
Chipping Campden
41 km
3:04 u
414 m
3 %
asfalt
rustig
 
Chipping Campden in de Cotswolds
Broadway Tower is een imposante folly tower
 
dag 7
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
13-06-08
Chipping Campden
Malmesbury
95 km 
7:12
879 m 
4
asfalt 
rustig
 
Castle Comble in de Cotswolds
 
dag 8
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
14-06-08
Malmesbury
Bath
41 km 
3:23
385
3
asfalt  + grind
rustig
 
Saterday night
We volgen de Fosse Way naar Bath, ooit een Romeinse snelweg, nog altijd te herkennen als een rechte streep op de landkaart. In Bath zien we indrukwekkende restanten van Romeinse thermen op de enige plek in Engeland waar warm water uit de bodem gutst. De badplaats werd herontdekt door nouveau riches in het Georgiaanse tijdperk. De gevierde dandy Beau Nash schopte het hier in 1704 tot Master of Ceremonies en maakte van Bath de onbetwiste hoofdstad van feestend Engeland.
Het is zaterdagavond. Ditmaal vinden we geen pub met swingende veertigers, maar een stad vol jonge Britten, potsierlijk uitgedost of met niets verhullende topjes in de frisse buitenlucht, zwaaiend vanaf open dubbeldekkers of in de rij voor de geldautomaten tot het wekelijkse bacchanaal losbarst. In de kroegen en krochten van Bath waart de geest van Beau Nash nog altijd rond.
 
Romeinse thermen in Bath
Royal Crescent in Bath
pinnende feestgangers in Bath
 
dag 9
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
15-06-08
Bath
Priddy
45 km
4:04 u 
655 m 
5 % 
asfalt
rustig
 

Is it comfortable?
Wie niet heeft meegefeest, zien we de volgende ochtend. Roeiend, fietsend en joggend vullen mensen uit Bath de smalle kanalen en jaagpaden rond hun stad. Het kost ons moeite er met bepakte ligfietsen tussendoor te rijden.
Een fietsend gezin kampt met zachte banden. De zwaarlijvige vader leent onze pomp om zijn achterband iets harder te krijgen. "Vorig jaar had ik alle banden nog opgepompt", zegt hij verwonderd.
Wat een zondagsfietsers!”, constateer ik. De verbazing is wederzijds. “Excuse me?”, klinkt het om ons heen, gevolgd door een spervuur van vragen over ligfietsen, met als top drie: “Is it comfortable? How can you cycle on these bikes? Is it expensive?”

 
uitzicht op de camping van Priddy in de Mendip Hills
 
dag 10
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
16-06-08
Priddy
Taunton
79 km
5:36 u
357 m 
3
asfalt  + grind
rustig
 

Gothic look
We volgen de fietsroutebordjes naar de West Country Way. Daar moeten we hard werken om vooruit te komen: de Mendip Hills zijn niet hoger dan de Cotswolds, maar lijken een stuk steiler. Eenmaal boven genieten we voor onze tent van het mooie landschap.
Het stadje Wells vormt een prachtig decor, maar theatrale ego’s treffen we in Glastonbury, een smeltkroes van hippies, eigentijdse heksen en rat race refugees. Hun parafernalia liggen in winkels als The Goddess Temple en Speaking Tree.
We vallen wat uit de toon zonder piercings, dreadlocks of gothic look”, merkt Corrie op.
Iedereen is zo met zich zelf bezig, dat niemand ons ziet”, stel ik haar gerust. “Zelfs onze ligfietsen vallen hier niet op.
Dat laatste is van korte duur. Nog dezelfde middag klinken de FAQs weer, ditmaal zonder voorafgaand ‘Excuse me’ maar rauw en confronterend: “Hey there! How does it work? What does it cost?!

 
gothic sfeertje in Glastonbury
binnenweg in Somerset
 
dag 11
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
17-06-08
Taunton
Dulverton
53 km
4:47 u
739
4 % 
asfalt
rustig
 
West Country Way
De West Country Way is een ratjetoe van sluipwegen. Moeizaam klimmend of stevig remmend bedwingen we korte maar steile hellingen in een eindeloos lijkende tunnel van heggen en bomen.
In de Pyreneeën waren we niet zo traag als nu. Hebben we hier wel de juiste fietsen?”, waagt Corrie hardop te vragen.
Op gewone fietsen zouden we sneller klimmen, minder hard hoeven remmen bij het dalen, scherper kunnen sturen, iets meer uitzicht hebben en - waar geen heggen zijn - meer last hebben van tegenwind.
En minder opvallen!
Het roer gaat om. We verruilen de groene idylle van de West Country Way voor de weidsheid van Exmoor en trotseren storm en regen tot aan de kliffen bij Lynmouth. Daar halen we de wandelschoenen tevoorschijn.
 
West Country Way
 
dag 12
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
18-06-08
Dulverton
Lynton
40 km
3:33 u
768 m 
5
asfalt
rustig
 
Exmoor in de regen
 
dag 13  
19-06-08 wandelen rond Lynton en Lynmouth
 
Horror story
Schilder Thomas Gainsborough was lyrisch over Lynmouth. Ook wij zijn aangenaam verrast door de hellingbossen, stroomversnellingen, kliffen en homemade plumcakes. Dit wandelparadijsje heeft ook een horror story, waarvan vele keien de stille getuigen zijn. Ze liggen er sinds 1952, toen Lynmouth werd getroffen door een vloedgolf van modder, keien en gevelde bomen, die 34 mensen het leven kostte.
 
kust bij Lynton en Lynmouth
 
koffie met cake in visitor centre van National Trust bij Watersmeet
haven van Lynmouth
kustpad bij Lynmouth
 
dag 14
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
20-06-08
Lynton
Barnstaple
42 km
4:01 u
763 m 
6 % 
asfalt
rustig
 
Cycle route 51
Na een heerlijke wandeldag fietsen we langs de kust verder westwaarts. Bloedmooi is het uitzicht bij Lee Bay, moordend is de helling die volgt. Met zijn tweeën duwen we Corries fiets honderd meter de heuvel op; dan lopen we samen terug om met mijn fiets hetzelfde te doen. Terwijl we cycle route 51 volgen, registreert de hoogtemeter een steilte van 23 procent.
Dit noemen ze een fietsroute!”, zegt Corrie verbijsterd.
Landinwaarts wordt het regime milder: nog een klimmetje van 16 procent en dan peddelen we soepel verder over de groene heuvels.
 
uitzicht op Lee Bay
aan fietsroutes met klimmetjes is hier geen gebrek
 
dag 15
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
21-06-08
Barnstaple
Okehampton
69 km
5:42 u
792 m 
4
asfalt + grind
rustig
 
Carrot cakes
Een oude treinwagon verraadt de oorsprong van de Tarka Trail, een vijftig kilometer lang fietspad zonder hellingen. In de wagon runnen twee krasse oma’s een tearoom. Hun carrot cakes zijn voortreffelijk, maar daar kunnen we niet urenlang op fietsen. Corrie vraagt of er onderweg een bakker is.
Niet langs de Tarka Trail, maar hier in het dorp is een winkel. Kom maar mee”, zegt een van de dames. Voordat Corrie iets heeft kunnen zeggen, is ze al in een auto geduwd. Tien minuten later keert ze terug. “Ze bracht me naar een vergeetwinkeltje van een grijze hippie”, lacht ze. “Zijn brood zag er niet zo lekker uit, maar deze Cornish pasties zijn vers.
 
tearoom in oude wagon
 

Strawberry Cream Tea
In Sheepwash belanden we op een Strawberry Cream Tea, de jaarlijkse happening van het dorp. Voordat we smullen van heerlijk opgetutte scones met aardbeien, kopen we een lot. De hoofdprijs? Een auto!
Tussen de hoeden en bloemetjesjurken vallen we best wel op. Het duurt niet lang tot we de eerste ligfietsvragen horen. “What are those funny things in front of your bikes, that look like pedals?”, is de allermooiste. Het halve dorp kijkt toe hoe we wegrijden.

 
dag 16  
22-06-08 wandelen in Dartmoor
 
Stone circle
De contouren van Dartmoor doemen op. We willen meer dan een glimp van dit gebied zien, dus gaan we weer wandelen. We lopen we over half verzopen paden, dwars door ommuurde velden en belanden midden in een magische stone circle. Lopend proeven we de sfeer in deze verlaten ruigte beter dan op de fiets.
 
stone circle in Dartmoor
weidse verten in Dartmoor
 
dag 17
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
23-06-08
Okehampton
Altarnun
52 km
4:31 u
835
5 % 
asfalt
rustig
 
Lydford Gorge
Een dag later parkeren we de fietsen bij de Lydford Gorge: een drukbelopen pad in een diepe kloof met woest vallend water. Toegangskaartjes, een verplichte looprichting, bordjes en hekken hebben van dit natuurspektakel een attractie gemaakt, maar op een rustige dag is het toch indrukwekkend.
 
Lydford Gorge
 
dag 18
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
24-06-08
Altarnun
Luxulyan
59 km
4:51 u
658
4
asfalt + grind
rustig
 

Excuse me?
In Bodmin Moor belanden we weer op cycle route 3, ditmaal gemarkeerd met witte fietssymbolen op het asfalt. Op een helling zet ik kracht vanuit mijn zitkuip, terwijl een andere fietser me inhaalt.
Excuse me?”, klinkt een pinnige stem. “Do you mind if I ask you a question?”, vervolgt ze beleefd maar dwingend. “OK”, mompel ik, maar mijn lichaamstaal liegt niet. “I think you do”, concludeert de vrouw scherp.

 
cycle route 3
 
dag 19
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
25-06-08
Luxulyan
Boswinger
28 km
2:45 u
394 m 
5 % 
asfalt + grind
rustig
 
Cricket
We zijn in Cornwall, de teen aan de voet van Engeland, die in het lauwe water van de Golfstroom steekt. Stijlvolle landhuizen pronken hier in tuinen waar het nooit winter is. Pensionado’s vermaken zich met balletjes op gemillimeterde grasvelden. Een bord probeert ons te verleiden tot een monster breakfast. Bootjes wachten in een drooggevallen haventje op kerend tij. Verwaaide palmbomen smachten naar klimaatverandering.
Land’s End lijkt de gedroomde bestemming voor elke tocht die eindigt in Cornwall, maar we zijn meer dan eens gewaarschuwd dat deze westpunt van Engeland tot een pretpark verworden is.
Lizard Point, de zuidpunt van Engeland, is nog rustig.”
Dan rijden we daar toch heen? Het is nog vijftig kilometer.
 
pensionado's vermaken zich op de bowlingvelden
een bord probeert ons te verleiden
Lanhydrock House bij Bodmin
het Eden Project in een voormalige kleigroeve
 
bootjes wachten op kerend tij
verwaaide palmen smachten naar klimaatverandering
Veryan Bay
 
dag 20
van
naar
afstand
netto fietstijd
totale klim
gemiddelde stijging
wegen
verkeersdrukte
26-06-08
Boswinger
Veryan Green
12 km
?
?
?
asfalt
rustig
 
Caerhays Castle
op 't randje...
 

Shit happens
De tocht zit er bijna op. We rollen heuvelafwaarts, dan mindert Corrie vaart.
Even kijken of hier een tearoom is.” Ze rijdt een parkeerstrook op en staat bijna stil als ze pal voor mijn ogen door haar fiets zakt.
Heb je niks bezeerd?” vraag ik geschokt.
Nee, gelukkig niet. Wat is er gebeurd?
Eén blik op de dertien maanden oude ligfiets volstaat om vast te stellen dat het frame in tweeën is geknakt. We zijn verbijsterd: dit had akelig af kunnen lopen. Dan tellen we onze zegeningen.
We hebben onze wandelschoenen nog.
En thuis gaan we op zoek naar robuuste ‘bukfietsen’!
De Britten snappen wel waarom.

 
het einde van de ligfiets...
 
Zie ook het uitgebreide verslag van onze ligfietservaringen.
Meer informatie over ligfietsen op www.ligfiets.net.
Alles over fietsvakanties op www.wereldfietser.nl.
 
Gebied
Tussen East Anglia en Cornwall is Engeland op zijn breedst. Hier ligt een gebied van meer dan 500 km lengte en 100 km breed, gedeeltelijk ingeklemd tussen Londen en Birmingham maar ook opvallend groen en ruim.
Het landschap varieert sterk: van de relatief droge, vlakke en gecultiveerde Noordzeekust tot de ruige wildernis in Dartmoor en de klifkusten van Exmoor.
Echte bergen zijn er niet. Het golvende land ten noorden van Londen maakt plaats voor flinke heuvels in de Cotswolds en de Mendip Hills. Nog westelijker ligt de groene idylle van Devon en Cornwall met smalle, holle wegen tussen eindeloze heggen en houtwallen.
Steden als Cambridge, Stratford on Avon, Bath, Wells en Glastonbury zijn een genoegen om doorheen te fietsen of een hele dag rond te kijken en de Engelse cultuur op te snuiven. Die cultuur is ook volop aanwezig in de sfeervolle dorpen en statige landhuizen met hun pubs, tearooms en, als je geluk hebt, strawberry tea parties.
 
Tocht
Fietstrektocht van twee à drie weken langs fietsroutes en stille binnenwegen. Totale afstand 1000 km. Daarnaast veel mogelijkheden om te wandelen. Zowel in Exmoor als Dartmoor hebben we een hele dag gewandeld. Ook in de Cotswolds en langs de kust van Devon en Cornwall zijn erg mooie wandelpaden
 
Zwaarte
Van Harwich naar de Cotswolds is het redelijk licht fietsen. In de Cotswolds moet wat vaker worden geklommen. Ten westen van Bath gaat de beuk er echt in: veel korte maar steile hellingen, zonder dat je echt een top bereikt. Afdalen betekent stevig in de remmen knijpen, want veel sneller dan 25 km/uur moet je op de zeer smalle en bochtige binnenwegen met onoverzichtelijke kruispunten niet willen gaan. Waar het vlak is, langs jaagpaden en voormalige spoorlijnen, moet vaak worden afgestapt om hekjes te openen.
 
Bewegwijzering
Grote delen van de gefietste route zijn bewegwijzerd, met name de West Country Way (National Cycle Network route 3) ten westen van Bath. Voor gps tracks van deze tocht zie www.oppad.nl.
 
Beste tijd
Van mei tot oktober is het vaak goed fietsweer. In East Anglia valt minder regen dan in Nederland, in Devon en Cornwall, met name rond Exmoor en Dartmoor, is het natter. In Devon en Cornwall is het ook iets warmer dan in de rest van Engeland, maar hittegolven zijn er zeldzamer dan op het Europese vasteland.
Van eind juli tot begin september kan het in Devon en Cornwall erg druk zijn.
 
Er naar toe
Boot Hoek van Holland-Harwich (http://www.stenaline.nl). Op de terugreis kan per trein van Cornwall naar Harwich gereisd worden. Er rijden rechtstreekse treinen van Penzance, Truro en Plymouth naar Londen Paddington. Treinen naar Harwich rijden vanaf Londen Liverpool Street station. Tussen Paddington en Liverpool Street ligt een traject van 9 km dat gefietst kan worden over autoluwe wegen (download gps-track hier). Zie het wereldfietserforum voor meer info over fietsvervoer in Engelse treinen.
 
(In een iets andere vorm eerder verschenen in Op Pad, 5-2010)